نوشته شده توسط: شهید کاظمی
تاریخ تحولات کهکشان ها، یا مطالعه شکل و ساختمان کهکشان ها یکی از موضوعات انتقادی و پر بحث در علم نجوم می باشد. یکی از ابزارهای مهمی که در درک بهتر تاریخچه پیدایش کهکشان ها مورد استفاده قرار گرفته است نمودار دوشاخه ای هابل می باشد. این نمودار برای اولین بار در سال 1926 به صورت یک نقشه طبقه بندی شده توسط ادوین هابل به چاپ رسید. (تلسکوپ فضایی هابل نیز به افتخار این دانشمند به این اسم نامگذاری گردید). گروهی از فضانوردان اروپایی به رهبری فرانسیس هامر از رصدخانه پاریس، برای اولین بار، موفق به تکمیل نموداری از پیدایش و تکامل انواع کهکشان ها از دو نقطه متفاوت در تاریخ جهان شدند ( به بیان دیگر موفق به خلق 2 نمودار طبقه بندی شده هابل شدند) که چگونگی شکل گیری کهکشان ها را بیان می کند.
در این بر آورد، محققان از 116 کهکشان محلی و 148 کهکشان دور دست نمونه برداری کردند.
علاوه بر این ،برخلاف نظرات پیشین، ترتیب نمودار هابل در 6 میلیارد سال پیش بسیار متفاوت از چیزیست که که امروزه ستاره شناسان قادر به رویت می باشند.
بنا بر گفته رودنی دلگادو ، از نویسندگانی که اخیراً مقاله وی به عنوان یکی از برگزیده های مجله "ستاره شناسی و اخترفیزیک" به چاپ رسید: "در 6 میلیارد سال پیش، کهکشان های بسیار عجیبی نسبت به امروزه وجود داشته و این یکی از نتایج بسیار جالب تحقیقات اخیر می باشد."
این بدان معنی است که در 6 میلیارد سال پیش این کهکشان های عجیب بایستی به کهکشان های مارپیچی (حلزونی) معمولی تغییر شکل یافته ، و تصویری مهیجی از دنیای امروزی را به ما داده اند.
در واقع ستاره شناسان براین باورند که کهکشان های عجیب و غریب گذشته ، بر اثر ادغام و برخوردهای کیهانی به صورت مارپیچ در آمده اند.
ترسیم تاریخچه شکل گیری کهکشان ها ، ما را در راهی برای رسیدن به نمایی از دنیای فعلی رهبری می کند. مثل هر دوره ای از زندگی ، شکل گیری کهکشان ها نیزسرشار از لحظات بی نظم و آشفته، و نیز دوره های ساکت و خوابیده بوده و این بخشی از راه پرفراز و نشیب پیدایش کهکشانها می باشد.
این تصویر از داده های ارسالی از تلسکوپ فضایی هابل (متعلق به NASA و ESA ) و همچنین تلسکوپ عظیم SDDS تشکیل شده است
برخورد بین کهکشان ها به ایجاد کهکشان های عظیم جدید منجر می شود. اگرچه پیش از این دانشمندان به اتفاق بر این باور بودند که ادغام بین کهکشان ها به طور قابل توجهی از 8 میلیارد سال پیش کاهش یافته است ، اما تحقیقات جدید نشانگر این موضوع است که ادغام و یکی شدن کهکشان ها امروزه نیز به طور مکرر در حال وقوع می باشد و این تکرار با سرعت بالایی از حدود 4 میلیارد سال پیش دوباره آغاز شده است.
به گفته هامر : " هدف ما پیدا نمودن سناریویی بود که می توانست پیوندی بین تصویر فعلی جهان ما با تاریخ تحولات هستی و پیدایش کهکشان ها به عرصه نمایش بگذارد."
علاوه بر این، بر خلاف نظریه عده بسیاری از ستاره شناسان، که ادغام کهکشان ها را ناشی از رشد کهکشان های بیضی شکل می دانند، هامر و تیمش از سناریویی پشتیبانی می کنند که در آن این برخورد های کیهانی را ناشی از کهکشان های مارپیچی معرفی می نماید. این سناریو به عنوان یکی از نوشته های برگزیده در چندین صفحه از مجله "ستاره شناسی و اخترفیزیک" به چاپ رسید.در حال حاظر تیم هامر در حال برسی و تحقیقات بیشتر در رابطه با این نظریه که "بازسازی های مارپیچی" نامگذاری شده است می باشد. بر اساس این نظریه کهکشان های عجیب و غریب پیشین، تحت اثر ادغام کننده های گازی و به آهستگی از نو خلق شده و مارپیچ های غول پیکری با دیسک ها و برآمدگی های مرکزی بوجود آمده اند.
تصویری از کهکشان همسایه (آندرومدا) که توسط جدیدترین اکتشافگر ناسا ( فضاپیمای WISE) گرفته شده است
اگرچه کهکشان راه شیری ما ، یک کهکشان مارپیچی می باشد، اما به نظر می رسد که بسیار جوان بوده، و تاریخچه شکل گیری آن تقریباً آرام و به دور از برخوردهای شدید کیهانی در تاریخ نجومی اخیر می باشد. با اینحال کهکشان وسیع آندرومدا که در همسایگی ما قرار دارد تا این حد خوش شانس نبوده و روزگاری با سناریوی بازسازی های مارپیچی همراه شده است. محققین برای توضیحات بیشتر در این مورد به تحقیقات خود ادامه خواهند داد.
ترجمه زینب حسینی از سایت علمی ScienceDaily